Hieronder worden de therapeutische noden van het slachtoffer van MBP, de dader en het gezin besproken.

 

Therapeutische noden van het slachtoffer

MBP kan ernstige gevolgen voor het kind met zich meebrengen. Er kunnen fysieke, gedrags-, en emotionele gevolgen zijn. Een kinderpsychiater zal de ontwikkeling en het gedrag van het kind evalueren. Behandeling is noodzakelijk, zeker als het gaat om oudere kinderen. 

 

Voorbeelden van mogelijke problemen bij het kind:

Emotionele problemen: stress, eetstoornissen, angststoornissen, nachtmerries, depressie, PTSS, ontstaan van Münchausen Syndroom...

Gedragsproblemen: agressie, gebrekkige sociale vaardigheden (asociaal gedrag, teruggetrokkenheid)...

Ontwikkelingsachterstand 

 

Therapeutische vormen:

Individuele psychotherapie of groepstherapie: verminderen van emotionele, gedrags- en ontwikkelingsproblemen

Traumabehandeling:

​Cognitieve gedragstherapie

Individuele speltherapie

EMDR (eye movement desensitization reprocessing)

Wordt gebruikt bij PTSS. Hierbij concentreert het kind zich via oogbewegingen op het angstige beeld en de negatieve gedachten en emoties die daarbij gepaard gaan, en vervolgens worden hiervoor positieve gedachten in de plaats gesteld. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Figuur: EMDR  (http://www.depsych.nl/emdr/)

 

Dagelijks leven en functioneren nadelig beïnvloed door MBP --> actieve rehabilitatie is nodig om opnieuw normaal te kunnen functioneren

verstoord door periodes van afwezigheid op school, sociale isolatie, gebrek aan relaties met leeftijdsgenoten, weinig normale activiteiten zoals sport 

 

Het kind zal gedurende lange tijd in behandeling blijven. Pas wanneer het kind zich veilig voelt, zal er een vertrouwensband kunnen ontstaan met de hulpverlener en kan het hulpverleningsproces op gang komen. 

 

Het kind is zich niet bewust van de mishandeling. Hij/zij wordt slachtoffer doordat het in de rol van zieke wordt geduwd, en onderworpen wordt aan onnodige onderzoeken, procedures, ziekenhuisopnames en behandelingen. Het kind gelooft dat het echt ziek is en werkt coöperatief mee.

 

Oudere kinderen kunnen zich schuldig/medeplichtig voelen, of kunnen moeilijk accepteren dat de ziekte werd veroorzaakt door de ouder.

Het kind heeft een vertekend beeld van de eigen gezondheid, en kan angstig en bezorgd zijn over de eigen gezondheidstoestand. Het kind zal psychotherapie en emotionele ondersteuning nodig hebben om de zogenaamde ziekte te kunnen plaatsen. Het kind moet ontdekken dat de mishandelingen niet persoonlijk gericht waren, maar meestal voortvloeien uit het verleden van de dader.

 

Therapeutische noden van de ‘dader’

Behandeling = moeilijk, maar noodzakelijk

dader vaak terughoudend om het probleem te erkennen

dader niet altijd bereid om een psychiatrische behandeling te ondergaan

 

Aandacht voor:

eventuele persoonlijkheidsstoornissen of andere psychiatrische aandoeningen --> op gepaste wijze behandelen

verhoogd risico op suïcide rond de diagnosestelling

dader kan een nieuw gezin stichten --> ook deze kinderen lopen een risico om slachtoffer te worden van MBP.

 

Doel hulpverlening:

Het kind beschermen en de moeder behandelen zodat zij geen bedreiging meer vormt voor het kind.

De dader neemt de verantwoordelijkheid voor haar gedrag op zich, krijgt inzicht krijgt in het ontstaan van dit gedrag en vindt een manier om dat in de toekomst te vermijden

Langdurige behandeling, ondersteuning en opvolging zijn essentieel !

 

De prognose is afhankelijk van vele complexe factoren. Zo is een gunstige prognose wanneer de dader erkent dat de ziekte en symptomen door haar werden veroorzaakt, en wanneer ze bereid is om langdurige therapie te volgen. 

 

Behandeling pas mogelijk wanneer dader de feiten erkent en hulp van buitenstaanders aanvaardt

 

Dader aanspreken op haar verantwoordelijkheden als ouder:

Dader moet haar verantwoordelijkheid voor de nadelige gevolgen voor het kind erkennen.

Het al dan niet erkennen --> grote invloed op de prognose en de bereidheid om samen te werken met hulpverleners op lange termijn.

Soms noodzakelijk om kind te scheiden van de dader. Hereniging kan later in bepaalde gevallen worden bereikt. 

 

Therapeutische noden van de gezinsleden/het gezin

Diagnose MBP is ingrijpend voor heel het gezin. Heel het gezin dient te worden betrokken in de behandeling.

 

Afhankelijk van de opvoedingscapaciteit van de dader in relatie met het slachtoffer en de andere kinderen in het gezin, en daarnaast de reactie van de dader op de aangeboden therapie, zullen het slachtoffer en de dader terug herenigd kunnen worden. Er volgt dan een intensieve en langdurige begeleiding op multidisciplinair vlak.

 

Alle gezinsleden hebben een fout beeld wat betreft ziekte en gezondheid, en dit dient te worden aangepast. 

 

Kinderen:

Vaak verdrietig en boos als ze worden gescheiden van de dader.

Geven de dokters vaak de schuld --> belangrijk dat hulpverleners een vertrouwensband creëren met de betrokkenen.

Eerlijke uitleg aan slachtoffer en brussen over:

de acties van de dader

de redenen van een eventuele scheiding met de dader

Emotionele ondersteuning nodig voor het mogelijke verlies van de zorgrelatie

Brussen vaak relatief verwaarloosd 

dader had enkel aandacht voor het 'zieke' kind

brussen kunnen zich uitgesloten en boos voelen --> aandacht schenken aan deze gevoelens

 

Andere ouder (vaak de vader):

• zal individuele hulp nodig hebben bij het verwerken van het feit dat zijn kind mishandeld werd, en eventuele schuldgevoelens doordat hij niks in de gaten had.

• is weinig betrokken bij de opvoeding = afwezige, passieve vader

• kan de rol op zich nemen om te zorgen voor de veiligheid van het slachtoffer (bij hereniging)

van passieve, afwezige ouder veranderen in een betrokken vader die zorgt voor ouderlijke bescherming --> steun en hulp nodig

 

Gezinsgerichte behandeling:

Dader en kind zijn verwikkeld in een pathologische symbiotische relatie

verstikkende liefde door een moeder die niet van de zijde van haar kind wijkt <--> levensbedreigende en mutilerende manipulaties

Behandeling is gericht op herstel van de gezinsrelaties en het creëren van een veilige en stabiele leefomgeving voor het kind.

 

Ecologische verklaringsmodel van Belsky

volgens dit model wordt kindermishandeling beschouwd als een opvoedingsprobleem

kindermishandeling = resultaat van een interactie van risicofactoren op individueel en omgevingsniveau, die onvoldoende worden gecompenseerd door beschermende factoren

 

Risicofactoren verhogen de draaglast --> vergroten het risico op kindermishandeling.

risicofactoren kunnen kind-, ouder- of omgevingsgebonden zijn:

vb. oudergebonden factor: voorgeschiedenis van kindermishandeling

vb. kindgebonden factoren: ongewenste zwangerschap of moeilijkheden bij de geboorte.

vb. omgevingsfactoren: financiële problemen, sociaal isolement, het ontbreken van emotionele en praktische steun uit het sociaal netwerk 

Beschermende factoren verhogen de draagkracht 

sociale steun

een ondersteunende partner

het bewust zijn van de eigen jeugdervaringen en de invloed daarvan op het eigen handelen in de opvoeding

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Afbeelding: Model van Belsky (http://relaxedpresentations.com/redesigns/positive-parenting)

 

=> Werken aan het opzetten van een ondersteunend sociaal netwerk waarop het gezin kan terugvallen in moeilijke periodes

=> Individuele en relatietherapie (kunnen beschermend werken)

=> Pedagogische vaardigheden van de ouders vergroten d.m.v. individuele en/of groepsbehandeling

vb. ouder-kind interactie therapie: ouders wordt aangeleerd om passend te reageren bij het ontwikkelingsniveau van het kind.

 

 

De therapie is ondersteunend en intensief, en kan jaren duren. Afhankelijk van de ernst van de mishandeling verloopt de behandeling residentieel of ambulant. Klik hier om verder te gaan naar ondersteunende instanties.